Biuro Rachunkowe JDG Ryczałt

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to jedna z najprostszych form opodatkowania dostępnych dla przedsiębiorców. Jego główną zaletą jest uproszczony sposób rozliczania – podatek płacimy od przychodu, bez prawa do odliczenia kosztów jego uzyskania. Kluczowe znaczenie ma tutaj wybór odpowiedniej stawki, która zależy od charakteru prowadzonej działalności. W 2025 roku obowiązuje kilka różnych stawek ryczałtu, przypisanych do konkretnych branż lub typów usług.

Obowiązujące stawki ryczałtu w 2025 roku
Zakres stawek podatku ryczałtowego w Polsce waha się od 2% do 17%. Przedsiębiorcy powinni dopasować stawkę do rodzaju prowadzonej działalności – jeśli wykonują różne usługi, mogą być zobowiązani do stosowania kilku stawek jednocześnie.

17% – najwyższa stawka, stosowana m.in. w przypadku wolnych zawodów, takich jak: adwokaci, tłumacze, notariusze, doradcy podatkowi, maklerzy, rzecznicy patentowi czy księgowi. Warunkiem jest osobiste wykonywanie działalności na rzecz osób fizycznych.

15% – obejmuje niektóre usługi doradcze i pośrednictwa, które nie mieszczą się w definicji wolnych zawodów, ale są dokładnie wskazane w przepisach.

14% – stosowana m.in. do usług architektonicznych, inżynieryjnych, rachunkowych oraz niektórych form opieki zdrowotnej.

12% – dotyczy działalności informatycznej, zwłaszcza usług programistycznych, a także niektórych usług reklamowych i badania rynku.

12,5% – pojawia się w przypadku nadwyżki przychodów z najmu, dzierżawy lub podnajmu przekraczających 100 000 zł rocznie. Do tej granicy obowiązuje stawka 8,5%.

10% – stosowana przy odpłatnym zbyciu nieruchomości wykorzystywanych w działalności gospodarczej, które nie są zaliczone do środków trwałych.

8,5% – jedna z najczęściej używanych stawek, obejmuje m.in. przychody z najmu prywatnego, usług graficznych i prostych usług dla ludności. Stosuje się ją do kwoty 100 000 zł – powyżej tej granicy obowiązuje stawka 12,5%.

5,5% – przewidziana dla działalności produkcyjnej, budowlanej oraz niektórych usług transportowych (np. przewóz rzeczy).

3% – obejmuje działalność gastronomiczną (bez sprzedaży alkoholu powyżej 1,5%), handel, produkcję zwierzęcą, rybołówstwo oraz sprzedaż środków trwałych firmy.

2% – stosowana w rzadkich przypadkach, dotyczy przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych przetworzonych w sposób nieprzemysłowy, pochodzących z własnych upraw, chowu lub hodowli.

Jak dobrać właściwą stawkę?
Dobór odpowiedniej stawki ryczałtu wymaga klasyfikacji działalności według PKWiU (Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług). Jeśli działalność jest zróżnicowana, do różnych przychodów trzeba zastosować odpowiednie stawki. To z kolei wiąże się z koniecznością prowadzenia precyzyjnej ewidencji – co może mieć istotne znaczenie w przypadku kontroli lub weryfikacji przez urząd skarbowy.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to jedna z najprostszych i najpopularniejszych form opodatkowania działalności gospodarczej. Przyciąga przedsiębiorców łatwością rozliczeń i niższymi stawkami podatku. Ale jest jedno pytanie, które pojawia się bardzo często: czy na ryczałcie można odliczać koszty uzyskania przychodu?

Odpowiedź ma kluczowe znaczenie, bo może zdecydować, czy ta forma rozliczenia faktycznie się opłaca.

Podatek od przychodu, a nie od dochodu
Podstawowa zasada ryczałtu jest prosta, ale ważna: podatek płacisz od przychodu, a nie od dochodu. To oznacza, że nie masz możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu, czyli tych wydatków, które w innych formach opodatkowania mogłyby obniżyć podstawę opodatkowania.

Inaczej niż w przypadku podatku na zasadach ogólnych czy liniowym, tutaj nie możesz „wrzucić w koszty” wydatków związanych z prowadzeniem firmy.

Co można odliczyć na ryczałcie?
Brak odliczania kosztów uzyskania przychodu nie oznacza jednak, że przedsiębiorca na ryczałcie nie ma żadnych ulg czy odliczeń. Przepisy przewidują specjalny, ograniczony katalog odliczeń, do których należą m.in.:

Składki na ubezpieczenia społeczne (ZUS) – odliczasz je od przychodu.

Wpłaty na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) – do określonych limitów.

Ulga na internet – do 760 zł rocznie.

Ulga termomodernizacyjna – na wydatki związane z modernizacją energetyczną domu.

Ulga na zabytki – na remonty zabytkowych nieruchomości.

Straty podatkowe – poniesione w latach, gdy działalność była rozliczana na zasadach ogólnych lub liniowo.

Część składki zdrowotnej – w wybranych przypadkach można odliczyć połowę zapłaconej składki zdrowotnej.

Warto podkreślić, że te ulgi i odliczenia nie są tym samym co klasyczne koszty uzyskania przychodu. Nie możesz więc odliczyć typowych wydatków firmowych, takich jak zakup towarów, materiały, opłaty za media, paliwo czy leasing auta.

A co z VAT?
Wiele osób zastanawia się również, czy rozliczając się ryczałtem, można odliczać VAT. Dobra wiadomość jest taka, że forma opodatkowania dochodu nie wpływa na prawo do odliczania VAT. Jeśli jesteś czynnym podatnikiem VAT, masz prawo odliczać VAT od zakupów związanych z działalnością – niezależnie od tego, czy rozliczasz się ryczałtem, czy w inny sposób.

Podatek ryczałtowy od przychodów ewidencjonowanych to jedna z najprostszych form rozliczania się z urzędem skarbowym. Niestety, nie każdy przedsiębiorca może z niej skorzystać. Przepisy jasno określają, kto jest wykluczony z tej formy opodatkowania – zarówno ze względu na rodzaj działalności, jak i przekroczenie określonych progów przychodów. Poniżej znajdziesz szczegółowe omówienie przypadków, w których ryczałt po prostu nie wchodzi w grę.

1. Branże wyłączone z ryczałtu

Niektóre rodzaje działalności gospodarczej z góry nie kwalifikują się do rozliczania w formie ryczałtu. Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym wyklucza m.in. przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie:
- prowadzenia aptek,
- kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
- handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
- wytwarzania wyrobów objętych podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych).

Jeśli więc działasz w którejkolwiek z tych branż – ryczałt nie będzie dla Ciebie dostępny.

2. Zmiany w sposobie prowadzenia działalności przez małżonków

Przedsiębiorcy, którzy dokonują określonych zmian organizacyjnych w firmie prowadzonej wspólnie z małżonkiem, również tracą prawo do ryczałtu – przynajmniej na dany rok podatkowy. Dotyczy to m.in. sytuacji, gdy:
- jednoosobowa działalność zostaje przekształcona w spółkę małżeńską,
- spółka małżeńska zostaje rozwiązana, a działalność jest kontynuowana przez jednego z małżonków,
- następuje przejęcie działalności przez drugiego małżonka.

3. Przekroczenie limitu przychodów

Aby pozostać na ryczałcie, trzeba zmieścić się w określonym limicie przychodów. W 2025 roku wynosi on:
- 8 569 200 zł (czyli równowartość 2 mln euro) – dla działalności jednoosobowej,
- 8 569 200 zł łącznie – w przypadku spółek, przychody wszystkich wspólników sumują się.

Jeśli Twój przychód w 2024 roku przekroczył ten próg, od nowego roku podatkowego nie będziesz już mógł rozliczać się ryczałtem.

4. Inne wyłączenia ustawowe

Ryczałtu nie mogą stosować również osoby, które:
- wykonują wolne zawody niewymienione w ustawie jako uprawnione do tej formy rozliczenia,
- uzyskują przychody z działalności osobistej, która nie jest objęta ryczałtem,
- nie spełniają innych warunków ustawowych, np. dotyczących rodzaju świadczonych usług czy sposobu prowadzenia firmy.

5. Przykłady z życia

- Prowadzisz warsztat samochodowy i sprzedajesz części zamienne? Nie możesz korzystać z ryczałtu – handel częściami do pojazdów to działalność wykluczona.
- Jesteś właścicielem apteki? Ta branża jest objęta zakazem ryczałtu, bez wyjątków.
- W 2024 roku zarobiłeś ponad 8,5 mln zł? W 2025 r. musisz przejść na inną formę opodatkowania.

Podatek ryczałtowy od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona forma opodatkowania działalności gospodarczej. W przeciwieństwie do innych form, tutaj podstawą opodatkowania jest przychód, a nie dochód. Oznacza to, że nie można odliczać kosztów uzyskania przychodu – płacisz podatek od całej kwoty, jaką zarobisz, bez względu na poniesione wydatki.

Ryczałt może być korzystny, jeśli:
- Masz niskie koszty prowadzenia działalności – jeżeli Twoje wydatki są niewielkie, ryczałt pozwoli Ci zaoszczędzić w porównaniu do zasad ogólnych.
- Działasz w branży usługowej o małych kosztach – np. konsulting, IT, usługi doradcze, gdzie głównym kosztem jest Twoja praca, a nie materiały czy towar.
- Cenisz prostotę – ryczałt nie wymaga prowadzenia skomplikowanej księgowości, wystarczy ewidencja przychodów.
- Twoje przychody przekraczają pierwszy próg podatkowy – w niektórych przypadkach stawki ryczałtu są niższe niż efektywny podatek na zasadach ogólnych.

Z ryczałtu mogą skorzystać osoby fizyczne prowadzące działalność, spółki cywilne i jawne (jeśli wspólnikami są osoby fizyczne) oraz przedsiębiorstwa w spadku – pod warunkiem, że roczny przychód nie przekroczył 2 mln euro. Ryczałt jest też obowiązkowy przy tzw. najmie prywatnym.

Aby go wybrać, trzeba złożyć oświadczenie do urzędu skarbowego:
- do 20. dnia miesiąca po uzyskaniu pierwszego przychodu
- albo do końca roku, jeśli pierwszy przychód miał miejsce w grudniu

Można to też zrobić przy rejestracji działalności w CEIDG. Zmiana formy opodatkowania możliwa jest tylko na początku roku.

Ryczałt płaci się:
- miesięcznie – do 20. dnia za poprzedni miesiąc
- kwartalnie – jeśli roczny przychód nie przekroczył 200 tys. euro

Podatek wpłacasz na mikrorachunek, a roczne zeznanie składasz na formularzu PIT-28.

Stawki ryczałtu zależą od działalności i wynoszą od 2% do 17%. Jeśli masz różne źródła przychodu, musisz prowadzić ewidencję pozwalającą rozdzielić stawki – inaczej urząd może zastosować wyższą.